Όταν το κράτος μας θα θεωρείται αξιόχρεο και θα μπορεί να δανείζεται από τις αγορές. Ακόμα, δηλαδή, κι αν τον προσεχή Ιούλιο πάρουμε από τους εταίρους μας νέο δάνειο για τη διετία 2015-2016, αν το 2017 δεν μπορούμε ακόμα να δανειστούμε από τις αγορές, θα χρειαστεί και πάλι να ζητήσουμε δάνειο από τους εταίρους. Και φυσικά πάλι αυτά θα δοθούν με συγκεκριμένους όρους και απαιτήσεις. Ειπωμένο πιο πολιτικά, η εθνική αξιοπρέπεια συναρτάται με το αξιόχρεο του κράτους μας.
Μήπως όμως δεν θα μπορέσουμε ποτέ να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών, όσο μας βαραίνει αυτό το τεράστιο χρέος;
Η εμπιστοσύνη των αγορών εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Το ύψος του χρέους είναι σίγουρα μία από αυτές και μάλιστα σημαντική. Όμως δεν είναι η μοναδική. Και δεν είναι από μόνη της απαγορευτική.
Αυτό μπορεί κανείς να το καταλάβει πολύ απλά μέσω των επιτοκίων. Γιατί το μέτρο της εμπιστοσύνης των αγορών σε μια οικονομία, σ΄ ένα κράτος, είναι τα επιτόκια με τα οποία η συγκεκριμένη χώρα μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Αν εξετάσουμε, λοιπόν, την περίπτωση της Ελλάδας ακόμη και στην περίοδο της κρίσης, θα δούμε ότι την Άνοιξη του 2012 τα επιτόκια στα τριετή ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ήταν στο 30%, την Άνοιξη του 2014 ήταν στο 4% και την Άνοιξη του 2015 είναι στο 20%.
Και στις τρεις περιπτώσεις το χρέος παρέμενε σταθερό και πολύ υψηλό. Παρόλα αυτά καταφέραμε να δανειστούμε την Άνοιξη του 2014 μερικά δις από τις αγορές με επιτόκιο 4%.
Άλλωστε το αρκετά υψηλό χρέος (130% του ΑΕΠ) δεν εμποδίζει την Πορτογαλία να δανείζεται από τις αγορές με επιτόκιο 0,3% στα δύο χρόνια και 2,1% στα δέκα χρόνια.
Γιατί γυρίσαμε από το 4% στο 20%; Τι πήγε στραβά;
Σε πολύ αδρές γραμμές και με συντομία, το 2012 είχαμε υψηλά επιτόκια, επειδή υπήρχε πολιτική αστάθεια και αβεβαιότητα, άσχημα δημοσιονομικά μεγέθη και ανησυχία σχετικά με την παραμονή της χώρας στο Ευρώ. Το τελευταίο και πιο σημαντικό συνδεόταν άρρηκτα με τις άγνωστες, πριν τις εκλογές, διαθέσεις του ελληνικού πολιτικού συστήματος αν θα τηρήσει τις υποχρεώσεις του, όπως αυτές απέρρεαν από την δανειακή σύμβαση που είχε υπογράψει η χώρα (Μνημόνιο ΙΙ).
Την Άνοιξη του 2014 τα επιτόκια ήταν χαμηλότερα, επειδή είχαμε σχετική πολιτική σταθερότητα, ένα οικονομικό επιτελείο που σε σημαντικό βαθμό τηρούσε τις υποχρεώσεις της δανειακής σύμβασης - με το ζόρι, με προχειρότητες, καθυστερήσεις και παλινωδίες - και άρα έχτιζε την εμπιστοσύνη στη σχέση με τους εταίρους και τις αγορές. Παραλλήλως, αλλά όχι ασχέτως, και τα δημοσιονομικά μεγέθη βελτιώνονταν.
Το 2015 έχουμε αβεβαιότητα σχετικά με το οικονομικό πρόγραμμα, τις διαθέσεις και τις δυνατότητες της νέας κυβέρνησης, ραγδαία επιδεινούμενα δημοσιονομικά μεγέθη, εντονότατη ανησυχία σχετικά με την παραμονή της χώρας στο Ευρώ και ασάφεια στις κυβερνητικές προθέσεις επ’ αυτού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου