Τρίτη 5 Μαΐου 2015

Διπλές Συντάξεις Χηρείας

Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από την εικοστή δεύτερη μηνιαία έκθεση του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων «ΗΛΙΟΣ» η ετήσια δαπάνη για καταβολή συντάξεων χηρείας, σε δικαιούχους οι οποίοι ήδη λαμβάνουν δικιά τους σύνταξη, ανέρχεται στα 591 εκατ ευρώ! Οι συντάξεις χηρείας σε ένα ορθολογικά δομημένο σύστημα δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται σαν κληρονομικό δικαίωμα αλλά σαν προνοιακό μέτρο…

Το 1994 επιμελήθηκα για πρώτη φορά τη φορολογική δήλωση της πεθεράς μου. Συνταξιούχος δασκάλα 59 ετών, η οποία εκτός της σύνταξής της ελάμβανε και σύνταξη χηρείας. Με ενοχλούσε που έπαιρνε 2η σύνταξη- καταλάβαινα πως αυτή είναι η σύνταξη που θα στερηθεί η γενιά μου. Στην περυσινή της δήλωση, 80χρονη πλέον, η πεθερά μου κατέγραψε συνολικά έσοδα προ φόρων από τις μειωμένες συντάξεις της (1/1-31/12/2013) 31.178,35 ευρώ. Μετά από 4 χρόνια στυγνού μνημονίου…

Ας δούμε τώρα τη μεγάλη εικόνα: το μήνα Μάρτιο 2015 καταβλήθηκαν συνολικά 590.526 κύριες συντάξεις θανάτου (εφεξής συντάξεις χηρείας) με συνολικό κόστος 326.591.737 ευρώ και 347.787 επικουρικές συντάξεις θανάτου 
με συνολικό κόστος 38.676.053 ευρώ (Πίνακας 11 του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων «ΗΛΙΟΣ»).

Μάρτιος 2015
Μηνιαίο Ποσό
Α. Κύρια
2.902.477
2.070.054.521,60
Γήρατος
2.008.389
1.575.599.912,54
Θανάτου
590.526
326.591.737,86
Αναπηρική
268.963
154.054.344,37
Ανασφάλιστων Υπερηλίκων ΟΓΑ
31.248
11.229.135,37
Χωρίς Ένδειξη Κατηγορίας
3.351
2.579.391,46
Β. Επικουρική
1.639.489
276.517.279,50
Γήρατος
1.217.112
226.710.935,05
Θανάτου
347.787
38.676.052,94
Αναπηρική
74.59
11.130.291,51
ΣΥΝΟΛΟ
2.346.571.801,10
Πίνακας 11: Κατανομή Συντάξεων ανά Κατηγορία Σύνταξης

Εξ αυτών οι 401.631 κύριες συντάξεις (και άγνωστος αριθμός επικουρικών) καταβλήθηκαν σε δικαιούχους που δεν εισέπρατταν σύνταξη γήρατος,  με συνολικό μηνιαίο κόστος 277.317.164 ευρώ (Πίνακας 1, ό.π.).


Πλήθος Συνταξιούχων
Μηνιαίο Ποσό
Κατηγορία
Ιανουάριος
Φεβρουάριος
Μάρτιος
Ιανουάριος
Φεβρουάριος
Μάρτιος
Συνταξιούχων
2015
2015
2015
2015
2015
2015
Γήρατος
1.992.246
1.992.750
1.990.067
1.906.245.497
1.910.598.563
1.911.787.123
Θανάτου
400.424
401.902
401.631
276.514.252
277.457.098
277.317.164
Αναπηρίας
228.695
230.072
230.328
143.573.648
144.635.595
145.044.507
Ανασφάλιστων Υπερηλίκων ΟΓΑ
31.371
31.433
31.248
11.291.395
11.314.774
11.248.240
Χωρίς Ένδειξη Κατηγορίας
1.463
1.492
1.51
1.139.888
1.161.798
1.174.766
ΣΥΝΟΛΟ
2.654.198
2.657.649
2.654.784
2.338.764.680
2.345.167.828
2.346.571.801
Πίνακας 1: Πλήθος Συνταξιούχων ανά κατηγορία σύνταξης & μηνιαία δαπάνη

Οι υπόλοιπες 188.895 κύριες συντάξεις χηρείας και οι υπόλοιπες επικουρικές, με μηνιαίο κόστος 87.900.656 ευρώ, καταβλήθηκαν σε δικαιούχους οι οποίοι εισέπρατταν ήδη δική τους κύρια σύνταξη γήρατος.
Δηλαδή το 2015, μετά από 6 χρόνια κρίσης, η ετήσια δαπάνη για καταβολή συντάξεων χηρείας σε δικαιούχους, οι οποίοι λαμβάνουν ήδη δική τους σύνταξη, ανέρχεται στα 1055 εκατ ευρώ!!!

Δυστυχώς, δεν έχουμε διαθέσιμη τη δαπάνη για συντάξεις χηρείας που καταβάλλονται σε δικαιούχους που εργάζονται.

Όταν κάποιος ασφαλισμένος πεθαίνει, στις περισσότερες περιπτώσεις η σύνταξή του μεταφέρεται, μετά από κάποια μείωση, στον επιζώντα σύζυγο ή κι ένα τμήμα στο άγαμο τέκνο. Αυτή είναι μια τελείως εύλογη πρόνοια στον βαθμό που, όπως συνέβαινε παλαιότερα στην ελληνική οικογένεια, εργαζόταν μόνον ο ένας εκ των δύο συζύγων και άρα με κάποιο τρόπο έπρεπε να εξασφαλιστεί ο επιζών σύζυγος, του οποίου το εισόδημα εξαρτιόταν αποκλειστικά από τον θανόντα.
Να ξεκαθαρίσουμε όμως πως η σύνταξη θανάτου είναι προνοιακό μέτρο και όχι κληρονομικό δικαίωμα. Σε ένα ορθολογικά σχεδιασμένο συνταξιοδοτικό σύστημα οι συντάξεις που καταβάλλονται σχετίζονται με τις εισφορές που έχει καταβάλλει ο ασφαλισμένος και με την εκτίμηση για το μέσο χρόνο καταβολής των συντάξεων.

Τα Ταμεία δουλεύουν με μέσους όρους. Αν το προσδόκιμο ζωής είναι τα 80 χρόνια, για κάθε ασφαλισμένο που πεθαίνει στα 70, και άρα εισπράττει σύνταξη λιγότερα χρόνια, υπάρχει κάποιος που πεθαίνει στα 90, άρα την εισπράττει περισσότερα χρόνια.
Αν το Ταμείο έχει κάνει σωστά τους λογαριασμούς του, αυτές οι διακυμάνσεις δεν είναι πρόβλημα.
Πριν από χρόνια διάβασα στον τοπικό τύπο της Κρήτης, για έναν ιερέα που κατηγορήθηκε, επειδή σε μεγάλη ηλικία παντρεύτηκε μια πολύ νεότερή του Βουλγάρα. Ο ίδιος τότε δικαιολόγησε την πράξη του σαν αγαθοεργία, για να πάρει η άτυχη μετανάστρια τη σύνταξή του. Συγκινητική χειρονομία οπωσδήποτε, πλην όμως στην πλάτη των ασφαλιστικών ταμείων. Και βολική, καθώς προσλαμβάνεις νοσοκόμα που σε ευγνωμονεί γιατί της εξασφαλίζεις εισόδημα για 50 χρόνια. (Η προίκα του συνταξιούχου!)

Αφού συμφωνήσουμε λοιπόν ότι είναι προνοιακό μέτρο και όχι κληρονομικό δικαίωμα, πρέπει ως κοινωνία να δούμε σε ποιους και πότε θα δίνουμε το δικαίωμα λήψης σύνταξης χηρείας.
Μια λογική λύση θα ήταν να συσχετίζεται η καταβολή της σύνταξης χηρείας με τα εισοδήματα που έχει ήδη ο επιζών σύζυγος.
Για να φτάσω στην ουσία, όταν ο επιζών σύζυγος είναι ήδη δικαιούχος δικιάς του σύνταξης ή εργαζόμενος, δεν χρειάζεται να τον επιδοτούμε ως κοινωνία με την σύνταξη του θανόντος. Θα μπορούσε ο επιζών σύζυγος να επιλέγει την υψηλότερη σύνταξη ή, σε περίπτωση που η σύνταξή του είναι πολύ χαμηλή, να χρησιμοποιεί μέρος της σύνταξης χηρείας για να συμπληρώνει την δική του μέχρι κάποιου καθορισμένου ορίου.

Σημείωση: Όλα τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από την 22η μηνιαία έκθεση του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων «ΗΛΙΟΣ» , η οποία αποτυπώνει την εικόνα των συνταξιοδοτικών παροχών και των προνοιακών επιδομάτων της χώρας για το μήνα Μάρτιο του 2015.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου