Παρασκευή 22 Μαΐου 2015

Αληθινά Κέρδη από το PSI και Ψεύτικες Ζημιές που παραπλανούν

Υπάρχει μία σύγχυση γύρω από τα αποτελέσματα του PSI. Ο τέως Υπουργός Οικονομικών εκθειάζει την συμβολή του στην ελληνική Οικονομία. Ο νυν, αντιθέτως, μιλά απαξιωτικά γι αυτό. Πρόκειται για τα δυο εγκυρότερα πρόσωπα, με θεσμικό ρόλο, που γνωρίζουν ή οφείλουν να γνωρίζουν τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, άρα και τις συνέπειες του PSI καλύτερα απ΄ όλους. Κι όμως εκπέμπουν εντελώς αντιφατικά μηνύματα. Αντιφατικά οικονομικά, αντίθετα πολιτικά.
Στο σημείωμά μου θα περιοριστώ στα νούμερα: τι κερδίσαμε, τι χάσαμε και ποιο είναι το τελικό σύνολο.

Εκφράζω όμως εξαρχής- έχοντας βέβαια μελετήσει τα νούμερα - το ερώτημά μου, το εύλογο ερώτημα: πώς και γιατί ο Υπουργός Οικονομικών της χώρας μας, ο οποίος γνωρίζει τα δεδομένα καλύτερα απ όλους, μιλά τόσο απαξιωτικά για το PSI και καλλιεργεί λανθασμένες εντυπώσεις και παραπλανητικά αισθήματα στους πολίτες;


  1. Τον Μάρτιο του 2012 κουρέψαμε 198 δις χρέους κατά 53,5% έχοντας μείωση του χρέους της χώρας μας (κέρδος) περίπου 106 δις (105,97) δις ευρώ. (πηγή: ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΈΤΟΥΣ 2013-ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΈΚΘΕΣΗ σελ. 130 Πίνακας 4.3
  2. Σε συνέχεια του PSI το Δεκέμβριο του 2012 επαναγοράσαμε μέρος του χρέους με έκπτωση, μειώνοντας το χρέος μας κατά 20,6 δις (πηγή: Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.) – ανακοίνωση 19/12/2012
  3. Όπως όλοι γνωρίζουμε τα Ασφαλιστικά Ταμεία είχαν σημαντικές ζημιές από την συμμετοχή στο PSI. Σύμφωνα με την απάντηση της Τράπεζας της Ελλάδος (2/8/2012) σε ερώτηση βουλευτή, οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων ήταν 12 δις. Σύμφωνα με τον ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΈΤΟΥΣ 2013-ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΈΚΘΕΣΗ (σελ. 130 Πίνακας 4.3) οι συνολικές ζημιές της Γενικής Κυβέρνησης ήταν 20,7 δις ευρώ. Το ποσόν αυτό περιλαμβάνει όλες τις ζημιές, τόσο των ασφαλιστικών ταμείων όσο και όλων των λοιπών ΟΚΑ, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ. Ξεχνάμε λοιπόν τα 12 δις που ήταν οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων και κρατάμε τα 20,7 δις που αφορούν τις ζημιές του υπερσυνόλου, που περιλαμβάνει όλους τους Οργανισμούς και τα Νομικά Πρόσωπα. 
  4. Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι ελληνικές τράπεζες είχαν σημαντικές ζημιές από το PSI. Το σύνολο αυτών, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (Έκθεση για την Ανακεφαλαιοποίηση και Αναδιάταξη του Ελληνικού Τραπεζικού Τομέα Πίνακας Ι1 σελ. 6), ήταν 37,7 δις. Για να καλύψει τις ζημιές από το PSI (και όχι μόνο) το Ελληνικό Δημόσιο αναγκάστηκε να ανακεφαλαιοποιήσει τις Τράπεζες εισφέροντας συνολικά 37.3 δις για τις χρήσεις 2012 και 2013 (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας- Ετήσια Οικονομική Έκθεση για τη χρήση που έληξε την 31/12/2013, σελ. 58). Κρατάμε λοιπόν ως ζημιές από το Τραπεζικό σύστημα λόγω PSI το ποσό των 37,7 δις που είναι το μεγαλύτερο νούμερο. 
A.   Συμπέρασμα: αθροίζοντας κέρδη και ζημιές, αυτό που προκύπτει είναι καθαρό κέρδος-όφελος από το PSI ύψους 68.2 δις ευρώ. Δηλαδή, αφού αφαιρέσουμε τις ζημιές των ταμείων, των τραπεζών και των άλλων Οργανισμών και ΝΠΠΔ, το κούρεμα του χρέους λόγω PSI ωφέλησε τη χώρα μας κατά 68,2 δις ευρώ. 

B.   Πέραν της μείωσης του χρέους είχαμε και τα εξής έμμεσα επιπλέον οφέλη. Τα 200 δις παλιού χρέους αντικαταστάθηκαν με 130 δις καινούργιου χρέους, το οποίο είχε πολύ χαμηλότερο επιτόκιο (από 5% μεσοσταθμικό επιτόκιο στο παλαιό χρέος πήγαμε στο 1,8% επιτόκιο στο νέο χρέος) και πολύ πιο μακρινή λήξη από το παλαιό χρέος (μέση λήξη μετά από 30 χρόνια για το νέο χρέος, ενώ το αντικατασταθέν παλαιό είχε μέση λήξη μετά από 7 χρόνια). 

Γ.   Με τα χρήματα που εισέφερε το ελληνικό δημόσιο στις αυξήσεις Μετοχικού Κεφαλαίου (ποσόν που αφαιρέσαμε από το όφελος που είχε η χώρα από το PSI) απέκτησε μετοχές των τεσσάρων συστημικών Τραπεζών. Οι μετοχές αυτές είχαν αξία περίπου 22 δις στο κλείσιμο του 2013 (Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας- Ετήσια Οικονομική Έκθεση για τη χρήση που έληξε την 31/12/2013, σελ. 59). 
Επειδή οι μετοχές είναι χρηματιστηριακό προϊόν και οι τιμές τους έχουν διακυμάνσεις, ενίοτε και μεγάλες, να σημειώσω ότι ένα χρόνο μετά την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών από το Ελληνικό Δημόσιο όλες οι τράπεζες προχώρησαν σε νέες αυξήσεις που καλύφθηκαν εξ ολοκλήρου από ιδιώτες (κυρίως θεσμικούς) επενδυτές οι οποίοι έβαλαν συνολικά 8.3 δις ευρώ. Στις τιμές των αυξήσεων του 2014 (που θεωρώ αντιπροσωπευτικές μια και υπήρχε σημαντική ζήτηση σε αυτές τις τιμές) η συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στις Τράπεζες αποτιμάται στα 18,5 δις ευρώ. Αν λάβει κανείς υπόψιν του και τα warrants ( πολύ τεχνικό για να το εξηγήσω τώρα) η αξία της συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου στις Τράπεζες μειώνεται στα 16,9 δις ευρώ. 
Τώρα βέβαια αυτές οι μετοχές αξίζουν πολύ λιγότερο. Αλλά αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Αν π.χ. πάμε σε ρήξη και αλλαγή νομίσματος, οι τιμές των τραπεζικών μετοχών, και άρα και η αξία της συμμετοχής του Ελληνικού Δημοσίου, θα μηδενιστεί. Όμως εμείς θέλουμε να δούμε ποια ήταν η αξία των συμμετοχών που αποκτήσαμε τότε (το 2013), για να δούμε το όφελος που προέκυψε λόγω PSI. Το πώς εξελίχθηκαν μετά οι αξίες αυτές είναι θέμα οικονομικών εξελίξεων, πολιτικών επιλογών και ποιότητας διακυβέρνησης.

     Ανακεφαλαιώνοντας, με το PSI ως Ελληνικό Δημόσιο κερδίσαμε:

  1. Μείωση του χρέους κατά 68,2 δις 
  2. Μείωση των επιτοκίων κατά 3% σε 130 δις χρέους, δηλαδή περίπου 3,9 δις λιγότερους τόκους ετησίως 
  3. Αποκτήσαμε Τραπεζικές Μετοχές αξίας 16,9 δις 
Σημείωση
Δεν θέλω να εξετάσω εδώ αν το κούρεμα του χρέους ήταν αρκετό ή όχι. Σε αυτήν τη συζήτηση υπεισέρχονται και υποκειμενικοί παράγοντες σχετικά με το πόσο εφικτές θα ήταν πιο ευνοϊκές λύσεις. Προσωπικά εκτιμώ ότι η πλήρης διαγραφή του χρέους (χωρίς συνέπειες) θα ήταν μια πολύ καλή εξέλιξη. Εκτιμώ ακόμα πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι ρεαλιστικό.
Επίσης, στο ερώτημα αν είναι αρκετό ή όχι το κούρεμα υπεισέρχονται και παράγοντες όπως οι όροι των δανείων που μας χορηγήθηκαν μέσω των “Μνημονίων”. Όροι που έχουν βελτιωθεί επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια (χαμηλότερα επιτόκια και μακρύτερες λήξεις) και υπάρχουν ρητές δεσμεύσεις των εταίρων για περαιτέρω παρεμβάσεις.
Στέκομαι λοιπόν στα απόλυτα νούμερα που ξεκάθαρα δηλώνουν πως το PSI ήταν ένα deal με πολύ θετικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία.

Αν τώρα κάποιος ασφαλισμένος θέλει να περιορίσει την αξιολόγηση του PSI στην ζημιά που υπέστη το ασφαλιστικό ταμείο του αγνοώντας την επιχορήγηση που η Πολιτεία δίνει στο ταμείο του, θα τον συμβούλευα να διαβάσει μια παλιότερη ανάρτηση μου.

Επανέρχομαι λοιπόν στο αρχικό και μάλλον ρητορικό ερώτημα. Γιατί ο Υπουργός, ενώ γνωρίζει τα δεδομένα, καλλιεργεί στους πολίτες λανθασμένες εντυπώσεις και μ΄ αυτόν τον τρόπο ενώ αυτοχαρακτηρίζεται ευρωπαϊστής καλλιεργεί και υποδαυλίζει μίσος και απώθηση για την Ευρώπη;
Την απάντηση δεν την ξέρω, πάντως ο κος Βαρουφάκης τέσσερις μήνες τώρα μας έδωσε πολλές ευκαιρίες να αναρωτηθούμε αν αντιλαμβάνεται την βαρύτητα και αν αναδέχεται την ευθύνη των λόγων του σε συνέπεια με το θεσμικό του ρόλο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου