Σάββατο 25 Ιουλίου 2015

Οι νέοι άνεργοι πληρώνουν το Δημόσιο

Η πιο μορφωμένη, πολύγλωσση και καταρτισμένη ψηφιακά γενιά είναι αποκλεισμένη από τον μεγαλύτερο εργοδότη της χώρας, το Ελληνικό Δημόσιο, όπου απασχολείται σήμερα το 24% των μισθωτών της χώρας. Κι αυτό δεν είναι άσχετο με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων.

Η επίσημα καταγεγραμμένη ανεργία στη χώρα μας είναι περίπου 25,7% (Eurostat Μάρτιος 2015). Ακόμα πιο δραματική είναι η ανεργία των νέων. Σύμφωνα με τη Eurostat η ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών ανέρχεται στο 50,1%. Κατά κανόνα βέβαια η ανεργία των νέων είναι πάντα υψηλότερη: δυσκολότερο να βρεις την πρώτη δουλειά, γίνεται ευκολότερο αν διαθέτεις προϋπηρεσία. Για τούτο, ακόμα και στην Ευρωζώνη, όπου η ανεργία κινείται στα επίπεδα του 11,3%, η ανεργία για τους νέους κάτω των 25 ετών σκαρφαλώνει στο 22,7%. Εντεκάμιση επιπλέον μονάδες!

Βέβαια στη χώρα μας η ανεργία των νέων είναι όχι κατά 11,4, αλλά κατά 24,4 μονάδες υψηλότερη από την ανεργία του συνόλου του εργατικού δυναμικού. Και κατά τη γνώμη μου η ευθύνη για το επιπλέον 13% έχει ονοματεπώνυμο. Λέγεται Ελληνικό Δημόσιο, κι όχι γενικώς και αορίστως Οικονομική Κρίση. Εξηγούμαι.

Τα τελευταία χρόνια, των “Μνημονίων”, το Ελληνικό Δημόσιο έχει σχεδόν μηδενίσει τις νέες προσλήψεις. Για να είμαι ακριβέστερος, προσλαμβάνει έναν νέο υπάλληλο για κάθε δέκα αποχωρούντες, αλλά αργά, πολύ αργά! Τόσο που, και χάριν της συζήτησης, θα υποθέσουμε ότι οι προσλήψεις είναι μηδενικές. 

Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία το εργατικό δυναμικό της χώρας ανέρχεται σε περίπου 4,82 εκατ. (ΕΛΣΤΑΤ, Η Ελλάδα σε αριθμούς 2014 σελ. 7, στοιχεία α’ τρίμηνο 2014). Από την άλλη μεριά το Ελληνικό Δημόσιο απασχολεί περίπου 575.000 υπαλλήλους στην Κεντρική Κυβέρνηση, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ (δεν συμπεριλαμβάνονται τα ΝΠΙΔ). Άρα είναι ακριβές να πούμε πως το ελληνικό δημόσιο απασχολεί το 12% του εργατικού δυναμικού της χώρας! Αναλογικά, λοιπόν, θα περίμενε κανείς πως και το 12% των νέων που είναι διαθέσιμοι για εργασία θα απασχολούνταν στο δημόσιο τομέα. Δεδομένου όμως ότι τα τελευταία πέντε χρόνια το ελληνικό δημόσιο δεν έχει κάνει προσλήψεις, δεν έχει προσλάβει και κανέναν νέο εργαζόμενο. Κατά συνέπεια, αυτό το 12% που υπό άλλες συνθήκες θα απασχολούνταν στο Δημόσιο, τώρα δυστυχώς είναι άνεργο! Το σκεπτικό αυτό εξηγεί γιατί η ανεργία των νέων στη χώρα μας αποκλίνει από το μέσο όρο της ανεργίας του όλου πληθυσμού πολύ περισσότερο απ' όσο στην υπόλοιπη Ευρωζώνη.

Όσα είπα μέχρι εδώ είναι αριθμητικοί ακροβατισμοί. Έχουν μεν κάποια βάση αλλά δεν πρέπει να λαμβάνονται απολύτως τοις μετρητοίς. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά όμως παραμένουν. Δηλαδή, το γεγονός πως ο μεγαλύτερος εργοδότης της χώρας -απασχολεί το 24% περίπου των μισθωτών υπαλλήλων και το 12% του εργατικού δυναμικού- δεν προσλαμβάνει νέους υπαλλήλους τα τελευταία 5 χρόνια, συμβάλλει τα μέγιστα στην αύξηση της ανεργίας των νέων. Κι αυτό δεν περιορίζεται στους νέους κάτω των 25, επεκτείνεται και στις ηλικίες 25-29 και 30-34 ετών, οι οποίες μάλιστα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Γιατί ο 25χρονος που βγήκε στην αγορά εργασίας το 2010, μετά το πτυχίο, το στρατό και το μεταπτυχιακό, είναι σήμερα 30άρης και είναι άνεργος.

Εδώ να σημειώσουμε ότι:

α) ενώ τα ποσοστά ανεργίας των νέων ηλικίας 15-19 και 20-24 ετών είναι υψηλότερα συγκριτικά με άλλες ηλικιακές ομάδες, ο απόλυτος αριθμός των ανέργων αυτών των ηλικιακών κατηγοριών είναι σημαντικά μικρότερος. Ο αριθμός των ανέργων ηλικίας 15-19 ετών (22,9 χιλιάδες) και 20-24 ετών (137,5 χιλιάδες) υπολείπεται κατά 62,4 χιλιάδες από τον αριθμό των ανέργων ηλικίας 25-29 ετών. 

β) ένας άλλος δείκτης, που χρησιμοποιείται συχνά στη βιβλιογραφία, σχετικά με τη θέση των νέων στην αγορά εργασίας είναι το ποσοστό του πληθυσμού που δεν είναι εργαζόμενοι, αλλά παράλληλα δεν μετέχουν σε κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης (Not in Education, Employment or Training). Με βάση αυτόν τον δείκτη, η ηλικιακή ομάδα 25-29 αντιμετωπίζει μεγαλύτερο πρόβλημα από τις ηλικιακές ομάδες 15-19 και 20-24 ετών. (Μια ενδιαφέρουσα μελέτη για την ανεργία των νέων στην περίοδο της κρίσης μπορείτε να βρείτε εδώ, ΕΛΙΑΜΕΠ-Παρατηρητήριο για την Κρίση, Ιούνιος 2015.)

Τονίζω τα παραπάνω, διότι, καθώς η χώρα μας βρίσκεται σε δεινή θέση και όλοι καλούμαστε να στερηθούμε πράγματα που πιστεύαμε πως δικαιούμαστε (κεκτημένα), πρέπει να αντιληφθούμε και να προσμετρήσουμε και τι κόστος καταβάλλει η κάθε επιμέρους ομάδα και η κάθε γενιά. Και κατά τη γνώμη μου, αυτό που συνέβη στη χώρα μας και χαρακτηρίζει τη σχέση της νεανικής ανεργίας με το δημόσιο είναι το εξής: Για πολλά χρόνια το πελατειακό κράτος προσλάμβανε περισσότερους υπαλλήλους απ' όσους χρειαζόταν και μάλιστα χωρίς στοχοθεσία. Με την έλευση της οικονομικής κρίσης μπήκαν περιορισμοί στο πλήθος των υπαλλήλων που μπορούν να αμείβονται από το ελληνικό δημόσιο. Η απόφαση των πολιτικών και της κοινωνίας ήταν πως η προσαρμογή και ο περιορισμός του πλήθους των δημοσίων υπαλλήλων θα γίνει μέσω των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και του παγώματος νέων προσλήψεων.

Δηλαδή -κι αυτό πρέπει πάντα να το θυμόμαστε- η υπερβάλλουσα στελέχωση του δημοσίου αρχικά και στη συνέχεια η απόφαση να προστατεύσουμε μόνο τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας στο δημόσιο, πληρώθηκε και πληρώνεται από τους νέους με μεγάλα ποσοστά ανεργίας τα χρόνια της κρίσης.


Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Protagon στις 24/7/2015

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου